1992'de kapatılan Tefenni Eski Cezaevi, ilçe merkezinde adeta bir hayalet yapıya dönüşmüş durumda. Aradan geçen tam 33 yıla rağmen herhangi bir restorasyon, kentsel dönüşüm veya kültürel reutilizasyon projesi hayata geçirilmedi – oysa aynı dönemde Serik ve Tavas gibi ilçeler eski cezaevlerini milyonlarca liralık yatırımlarla kültür-sanat merkezlerine dönüştü. Tefennililer haklı olarak, Neden bizde olmuyor? diye soruyor.
Ahmet Korkmaz'ın yazısına göre, Yeter ki iste... Ama görünen o ki, istemek yetmiyor. İlçe sakinleri yıllardır, “Serik’te balmumu heykellerle dolu etnografya müzesi açıldı, Tavas’ta kafe-restoran kompleksi hizmete girdi. Tefenni Eski Cezaevi neden hâlâ mezbelelik?” cümlesini kurmaya devam ediyor.
Kapatılan Cezaevleri Dönüşüm Projeleri: Türkiye’de Başarılı Modeller Neler?
Türkiye’de 2005’ten bu yana yüzlerce eski cezaevi kapatıldı ve bir kısmı kültürel miras reutilizasyonu kapsamında yeniden işlevlendirildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yerel yönetimlerin ortak projeleriyle, atıl yapıların kentlere kazandırılması artık standart bir uygulama haline geldi – kentsel dönüşüm politikaları, kültür turizmi teşvikleri ve AB fonlu ortak kültürel miras projeleri bu başarıyı tetikliyor.
Örnek mi? Serik Eski Cezaevi, 2025 Kasım’ında görkemli bir törenle Serik Kültür ve Sanat Merkezi olarak açıldı. Sanatçı Tülay Aktaş’ın balmumu figürleri, Yörük kıl çadırı, etnografya galerisi ve çocuk oyun alanlarıyla dolu kompleks, açılışından hemen sonra on binlerce ziyaretçi çekti. Benzer şekilde Denizli Tavas Eski Cezaevi, 2025’te müze-kafe-restoran konseptine dönüştürüldü; geniş bahçesiyle turizm rotasının yeni uğrak noktası haline geldi.
Bu projeler, kültürel mirasın korunması ile yerel ekonomi canlandırma arasında mükemmel bir sinerji yaratıyor. Çünkü bir yapı yıkılmıyor, aksine restore edilerek kent kimliğine değer katıyor. Peki Tefenni neden dışarıda kalıyor?
Atıl Yapıların Maliyeti: Tefenni Eski Cezaevi Ekonomik Kayıp Mı?
Uzmanlara göre, ilçe merkezinde yıllardır boş duran bir yapı sadece görüntü kirliliği yaratmıyor; aynı zamanda fırsat maliyeti doğuruyor. Tefenni’nin tam kalbinde yer alan eski cezaevi, doğru bir projeyle gençlik merkezi, müze, sanat atölyesi veya çok amaçlı sosyal tesis olabilirdi. Bu terk edilmişlik, ilçenin turizm potansiyelini baltalıyor. Çünkü Burdur’un termal turizmi ve doğal güzellikleriyle entegre bir kültür kompleksi, yıllık yüz binlerce ziyaretçi getirebilirdi.
Vatandaş Tepkileri ve “Yeter ki İste” Çığlığı
Tefennililer sosyal medyada ve yerel basınlarda aynı soruyu soruyor: “Serik yaptı, Tavas yaptı, Sinop Tarihi Cezaevi bile 2025’te muhteşem bir müzeye dönüştü. Tefenni Eski Cezaevi neden hâlâ kaderine terk edildi?” İlçe sakinleri, belediye ve valilikten somut adım bekliyor